Wat doet een begeleidster binnen de time-outleefgroep van een gemeenschapsinstelling?

In de time-outleefgroep van campus Ruiselede komen jongens tussen 12 en 18 jaar die te maken hebben met een verontrustende leefsituatie of die een delict hebben gepleegd, en die door de jeugdrechter al in een voorziening zijn geplaatst of ambulante begeleiding krijgen. Meestal is er een conflict met de voorziening waar de jongere verblijft. De time-out is bedoeld als afkoelingsperiode voor zowel jongere als voorziening, zodat ze daarna samen weer verder willen en er geen breuk in de jeugdhulp komt.

Deze jongeren hebben voor relationele, fysieke of emotionele schade gezorgd. Daarom is beslist om tot een time-out over te gaan. “Tijdens die twee weken, een soort bezinningsperiode, bereiden de jongeren het herstel tegenover het slachtoffer voor en komen alle partijen even tot rust”, zegt Magalie Dhanyns. “Als opvoeder ondersteun ik de jongere en geef hem handvaten over hoe hij het herstel kan aanpakken. Jongeren kiezen zelf of ze deelnemen aan het programma. Ze moeten intrinsieke motivatie vinden, want het herstel komt sterker over als het uit henzelf komt. We motiveren en stimuleren hen daarin.”

13u40

Magalie begint aan haar late shift. Er zijn altijd twee groepen van vijf jongeren. “Ik volg één groep, terwijl de andere late dienst zich over de andere groep ontfermt.” De collega van de vroege dienst geeft informatie over iedere jongere afzonderlijk, maar ook over hoe ze functioneren binnen de groep. “We krijgen te horen welke activiteiten er in de voormiddag zijn gegeven en wie eventueel een sanctie kreeg en dus op de kamer moet blijven. Daarnaast geven ze ook enkele praktische zaken mee, zoals telefoontjes die moeten gebeuren, kamers die op orde gebracht moeten worden voor nieuwe opnames of hoe de eindgesprekken verliepen. Dat kan heel breed gaan.”

14u10

“Structuur is heel belangrijk voor de jongeren”, vertelt Magalie. “Daarom volgen we blok per blok het programma. Die structuur helpt hen om de rust terug te vinden en stil te staan bij zichzelf.” De jongens hebben een uur sport met een leerkracht. “Aan de leerkracht geven we telkens informatie over de jongere en hoe die functioneert binnen de groep.”

15u10

De jongeren krijgen een kamermoment en de mogelijkheid om te luchten. “Intussen regelen wij enkele praktische zaken. We telefoneren naar de voorziening van de jongere en gaan na wat hun houding is ten opzichte van de jongere. Zij hebben ook een aandeel in wat is gebeurd. We polsen naar hun verwachtingen, hoe ze de samenwerking zullen hervatten en wat de toekomstperspectieven zijn. We nemen ook digitale dossiers door. Vaak krijgen we ook telefoontjes van mensen uit de directe omgeving van de jongere, die naar de bezoekuren vragen of informeren hoe het met hun zoon gaat.”

16u45

De denk-doe-activiteit is een pedagogische of educatieve oefening, waarbij de jongeren nadenken over hun zelfbeeld, identiteit, emoties, positie in de groep enzovoort. “Dat vraagt veel voorbereiding”, legt Magalie uit. Tijdens het laatste kwartier is er een nabespreking over deze oefening, zodat de jongeren niet alleen van anderen leren, maar vooral leren reflecteren over zichzelf. “Het is boeiend om samen met de jongeren op zoek te gaan naar een nieuwe start, om hen te doen nadenken over hun eigen aandeel. De grote uitdaging binnen mijn job als opvoeder is om altijd consequent te blijven en op je strepen te staan, want de jongeren tasten graag  grenzen af.”

17u45

“We brengen de jongeren terug naar hun kamer. Hun deur is altijd gesloten, we werken met een badgesysteem. Als ze vragen hebben, bellen ze en dan komen we bij hen langs.”

18u30

Avondmaal. De jongeren hebben al hun strips mee, hun mp3’s om muziek uit te wisselen en douchegerief. “Het is niet de bedoeling dat de jongeren zomaar in de gang rondlopen, we houden hen altijd in het oog.” Tijdens het avondmaal zijn er lossere babbels. “Wij letten goed op welke thema’s aan bod komen. Het is niet de bedoeling dat iedere jongere zijn verhaal op tafel gooit. We proberen het gezellig te houden aan tafel. Wanneer een jongere meermaals opmerkingen krijgt over storend gedrag, sturen we die naar zijn kamer. We hanteren een sanctiesysteem met korte en lange time-outs, of eventueel een individueel programma. Dat programma schakelen we in wanneer een jongere door zijn problematiek veel individuele zorg nodig heeft of anderen meesleurt in negatief onwerkbaar gedrag.”

19u15

Tijd voor huishoudelijke taken. “Die zijn op voorhand onder de jongeren verdeeld. Ze moeten zelf overeenkomen wie wat doet. Alles staat genoteerd op een whiteboard in de keuken.”

19u30

Tijdens het ontspanningsblok kunnen de jongens zich douchen, tv-kijken, Playstation spelen en poolen. Ze zitten bewust in kleine groepen. “We proberen een huiselijke sfeer te creëren. Door kleine groepen worden ze sneller uitgenodigd om naar zichzelf te kijken en tijd voor zichzelf te nemen. Als opvoeder is het de kunst om uit het succesverhaal van de jongere energie te halen. Zo was er een jongen met autisme die schrik had om aan groepsmomenten deel te nemen. Maar dankzij motiverende gesprekken kon ik hem na drie dagen toch eens overhalen die stap te zetten.”

21u15

De jongeren gaan naar hun kamer. “We vullen de bevolkingslijst in, volgen de was op, zetten de koffie klaar voor de vroege dienst en schrijven nota’s over het verloop van de voorbije dag, zodat de collega’s van de nacht en de vroege dienst weten hoe het met de groep loopt. Ook de uitgedeelde sancties noteren we in het digitale dossier.”

22 uur

De dienst van Magalie is afgelopen en ze vertrekt naar huis. “Je moet flexibel zijn voor deze job. De avonddienst wordt vaak opgevolgd door een vroege dienst.”