Alba stelt nieuw project Bascule voor in de jeugdhulp
Vzw Alba startte recent een nieuw project op rond vernieuwende aanpak jeugddelinquentie. We nemen hier een artikel over van de website van Het Laatste Nieuws.
Tildonk, Londerzeel, Vosselaar... De voorbije maand zijn er in het nieuws regelmatig jongeren verschenen die omwille van jeugddelicten met het gerecht in aanraking komen. Alba is een organisatie actief in het brede werkveld van de jeugdhulp Vlaams-Brabant en Brussel. Zij organiseren verschillende werkvormen voor jongeren die strafbare feiten hebben gepleegd. Wij gingen ten rade bij Tom Herbots, directeur van Alba, en Marian Beyts van het nieuwe project Bascule.
Hoe komen jongeren bij jullie organisatie terecht?
Tom Herbots: “Wij werken in opdracht van het parket en jeugdrechtbank die jongeren bij ons aanmelden. Delictgerichte contextbegeleiding is een reactie op een misdrijf gepleegd door een minderjarige, dit kan alleen door de jeugdrechter opgelegd worden. Daarnaast kan het parket ook herstelbemiddeling voorstellen of bepaalde leerprojecten opleggen.”
Op welke manier werkt Alba met jongeren die voor de jeugdrechter zijn verschenen?
Tom Herbots: “Alba heeft twee belangrijke takken. Enerzijds alles wat met de afhandeling van jeugddelicten te maken heeft, misdrijven gepleegd door minderjarigen. Hieronder vallen onder andere leerprojecten, gemeenschapsdiensten, herstelbemiddeling en het nieuwe project Bascule. Daarnaast bieden we ook ondersteunende begeleiding. Dit zijn acties die ondernomen worden om jongeren die ergens anders in begeleiding zijn, ondersteuning te geven. Dit gaat van samen met de jongeren een week gaan stappen tot heel korte trajecten van een paar uur. Alba heeft een domein in Waals-Brabant dat sterk gericht is op actie en aanwezigheid in de natuur. Dit heeft een positief en rustgevend effect om zo in te zetten op herstelgerichte trajectbegeleiding.”
De voorbije maand is jeugdcriminaliteit verschillende keren in het nieuws verschenen. Bewoners van getroffen gemeenten gaven aan dat ze de straffen, waaronder huisarrest, te mild vonden. Hoe staat u hier tegenover?
Tom Herbots: “In een rechtbank terechtstaan, waar de jeugdrechter een minderjarige streng toespreekt en sancties oplegt, mag op zich al niet onderschat worden. Dat is heel imponerend. Hetzelfde met huisarrest, dit is een sanctie die heel nauw wordt opgevolgd. Politie komt vaak ’s avonds laat of ’s morgens heel vroeg meerdere malen aan huis bellen waardoor die jongere uit zijn bed moet. Als een jongere huisarrest heeft dan zijn er vaak ook nog andere sancties of begeleidingen aan verbonden, maar deze worden niet altijd bekend gemaakt door de betrokkenen. Het wordt allemaal van nabij opgevolgd door de jeugdrechter, politie en consulenten van de jeugdrechtbank. Dit is niet altijd zichtbaar voor de buitenwereld, mensen lopen daar natuurlijk niet mee te koop. Als de jongere zijn voorwaarden schendt, dan kan hij of zij wel nog in een gemeenschapsinstelling terecht komen. Wij bieden alternatieven op plaatsing, maar als de jeugdrechter merkt dat ze niet goed meewerken dan worden zij alsnog geplaatst. Opsluiting in een gemeenschapsinstelling is de zwaarste straf en mag echt niet onderschat worden. Vaak is het niet nodig dat jongeren opgesloten worden op voorwaarde dat er een gepast alternatief ter beschikking is. De sanctie moet altijd in proportie staan tot het gepleegde misdrijf.”
Het wordt allemaal van nabij opgevolgd door de jeugdrechter, politie en consulenten van de jeugdrechtbank. Dit is niet altijd zichtbaar voor de buitenwereld, mensen lopen daar natuurlijk niet mee te koop.
Tom Herbots
Ouders van kinderen die met de jeugdrechtbank in aanraking komen geven soms een gevoel van machteloosheid aan. Hoe kunnen zij hiermee geholpen worden?
Marian Beyts: “Dit is inderdaad een gevoel dat vaak bij de ouders heerst. Met het nieuwe project Bascule gaan wij ook met jongeren zelf werken, maar vooral de focus leggen op contextbegeleiding en dus de ouders. Er is een groot verschil in autoriteit tussen vroeger en nu. Jongeren accepteren veel minder dan vroeger dat er vanuit een gezagspositie tot hen wordt gesproken. Wij werken met het begrip“nieuwe autoriteit”. Hier gaan we in samenwerking met de ouders zoeken naar hoe zij terug een veilige haven kunnen zijn voor hun kinderen en tegelijk een waakzame en begrenzende rol kunnen invullen. In eerste instantie is het een traject van zes maanden intensief werk waar opnieuw verbinding creëren tussen ouders en hun kinderen van groot belang is. Het uiteindelijke doel van Bascule is om een ondersteunend netwerk uit te bouwen zodat de ouders en het gezin weerbaarder worden voor wat de toekomst brengt.”
We gaan met de ouders opzoek naar hoe zij terug een veilige haven kunnen zijn voor hun kinderen en tegelijk een waakzame en begrenzende rol kunnen invullen
Marian Beyts
Als jullie in trajectbegeleiding zijn met een jongere en die wordt meerderjarig, hoe verloopt dit dan verder?
Marian Beyts: “De begeleiding blijft verder lopen, zeker als het over delictafhandeling gaat. De jeugdrechter legt een sanctie op en dit blijft van duur tot het einde ervan. Sinds het tragische verhaal van Jordy in 2016 is de overheid er heel attent op dat er een goede overgangsperiode moet zijn tussen wat er gebeurt in de jongerenhulpverlening en hoe dit traject kan verdergezet worden eens een jongere meerderjarig wordt. In de nieuwe wet staat dat tot de leeftijd van 23 jaar sancties van de jeugdrechter opgelegd kunnen worden, indien de jongere een strafbaar feit als minderjarige heeft gepleegd.”
Is er meer jeugdcriminaliteit dan vroeger?
Tom Herbots: “Nee, de jeugdcriminaliteit daalt al een tien jaar. Het is eveneens een misvatting dat de ouders meer problemen zouden hebben dan vroeger. De problemen waar men nu mee geconfronteerd wordt zijn anders en we moeten er ook op een andere manier mee omgaan. Nu wordt alles ook meer bekend, zeker door het gegeven van sociale media. Jongeren plegen minder misdrijven en uit onderzoek blijkt dat 80% van de minderjarigen die een misdrijf pleegt, dat eenmalig doet en erna nooit meer. Hier is het ook belangrijk dat er een reactie komt, we moeten grenzen stellen. Doemdenken over de jeugd is echter helemaal niet nodig.”