Als de jeugdrechter of de jeugdrechtbank als reactie een jeugdpsychiatrische hulpverlening wil opleggen gebeurt dit dan in overleg met gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg? En onder welke maatregel/sanctie valt dit?

Ambulant

Tijdens en voor de voorbereidende rechtspleging kan de jeugdrechter een minderjarige verdachte een ambulante maatregel opleggen:

• een behandeling bij een dienst voor psychologische of psychiatrische hulp, seksuele opvoeding of alcohol- of drugsverslaving
• een delictgerichte contextbegeleiding voor breedsporige ondersteuning van de minderjarige en alle relevante betrokkenen uit zijn gezins- en opvoedingsmilieu en andere belangrijke levensdomeinen. Onderbouwde methodieken werken in op het gedrag van de minderjarige en de gevolgen ervan en voorkomen herhaling.

Tijdens en voor de voorbereidende rechtspleging kan de jeugdrechter een minderjarige verdachte ook als voorwaarde opleggen om de richtlijnen te volgen van een ambulant centrum voor de geestelijke gezondheidszorg, voor seksuele opvoeding of een centrum voor de behandeling van alcohol- of drugsverslaving.

Dezelfde mogelijkheden van een ambulante sanctie en voorwaarden kunnen in de fase ten gronde worden opgelegd door de jeugdrechtbank (artikel 33 en 34 decreet). De maximale duur bedraagt in de fase ten gronde twee jaar.

Residentieel

Bij de gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg (federaal gefinancierde kinder- en jeugdpsychiatrie) is het belangrijk om goede praktijken verder te zetten. Deze projecten kunnen een indicatie geven van achterliggende geestelijke gezondheidsproblemen.

Na overleg tussen de jeugdmagistratuur en Zorgnet Icuro blijkt dat artikel 39 van het decreet jeugddelinquentierecht hier onvoldoende een kapstok voor biedt:

• de vereiste van een geestesstoornis;
• de vereiste van een onafhankelijk verslag van maximaal 1 maand oud;
• dit kan enkel ten gronde.

Na de evaluatie van For-K (voorzien in 2021) zal er in samenwerking met de federale overheid onderzocht worden hoe artikel 39 van het decreet vorm kan krijgen. Er wordt dan bekeken welke doelgroep in aanmerking komt (gesloten unit high care high risk) en hoe dit artikel juridisch vorm moet krijgen.

Via het wijzigingsdecreet van 19 juni 2020 wordt de mogelijkheid om een minderjarige toe te vertrouwen aan een For-K dienst opnieuw voorzien als reactiemogelijkheid binnen het decreet jeugddelinquentierecht, zowel in voorlopige fase als ten gronde. . De totale behandelingsduur in een For-K bedraagt maximaal 12 maanden (voorlopige fase en fase ten gronde samen). Het vereist een psychiatrische evaluatie door een psychiater die verbonden is aan de For-K om te bepalen of, en welke, behandeling geschikt is voor de minderjarige.