Jeugddelinquentierecht

Wetenschappelijk onderbouwd werken is in het decreet jeugddelinquentierecht als basisprincipe ingeschreven, nl. Elk optreden houdt rekening met de kennis en inzichten verworven uit wetenschappelijk onderzoek en goede praktijken. (artikel 3 §2, 5e van het decreet)

In de memorie van toelichting wordt dit als volgt verduidelijkt:

Zo staat er bij punt 2. Uitgangspunten Vlaamse visie op aanpak jeugddelinquentie bij Evidencebased:

Binnen het jeugddelinquentierecht wordt evidencebased werken als belangrijk werkingsprincipe naar voren geschoven. We streven hiermee een aanpak met effectieve resultaten na, die ook blijvend zijn. Evidencebased werken betekent een werking die gebaseerd is op kwantitatieve en/of kwalitatieve (wetenschappelijke onderzoeks)gegevens. We willen het zicht op wat het effect is van de ingezette reacties ten aanzien van minderjarigen die jeugddelicten plegen, of hiervan verdacht worden, vergroten.

Er wordt ook ingezet op een meer wetenschappelijk onderbouwd en gericht beleid ten aanzien van jeugddelinquentie. Bij de keuze van de reacties gaat de voorkeur uit naar reactiewijzen die hun effectiviteit kunnen beschrijven. Het betekent dat we inzetten op wetenschappelijke opvolging, maar ook op de redenen waarom jongeren ook ‘afstand doen’ van normoverschrijdend gedrag.

De actoren die betrokken zijn bij de uitvoering van dit decreet houden rekening met de kennis en inzichten verworven uit wetenschappelijk onderzoek en goede praktijken. Die kennis en inzichten worden gebundeld in de gebruiksvriendelijke interventiedatabank waarin goed onderbouwde en effectieve reacties staan die in de praktijk worden uitgevoerd met betrekking tot jeugddelinquentie.

De verschillende reacties in de databank beslaan een breed spectrum met betrekking tot het thema van jeugddelinquentie, gaande van voorlichting en ontwikkelingsstimulering tot intensieve begeleiding(smethodieken). De databank biedt inzicht in de kwaliteit, uitvoerbaarheid en effectiviteit van de daarin opgenomen methodieken en reactiewijzen.

Met het aanleggen van een databank voorzien we in één van de middelen waarmee we willen bijdragen aan ‘effectief werken’ rond jeugddelinquentie. Daarnaast maakt het inzichtelijk wat er uit nationaal en internationaal onderzoek bekend is over ‘What Works’-aanpakken bij jeugddelinquentie, werkwijzen en doelgroepen, draagt het bij aan de ontwikkeling van richtlijnen en ondersteunt het samenwerkingsverbanden. Ten slotte is de databank een mogelijke inspiratiebron voor vernieuwing en verbetering met betrekking tot het werken rond jeugddelinquentie.

Een effectieve reactie wordt voor de databank gedefinieerd als elke planmatige en doelgerichte aanpak ter bevordering van de psychische, sociale, cognitieve of lichamelijke ontwikkeling van een minderjarige waar deze (mogelijk) bedreigd of belemmerd wordt en die gericht is op het kind of de jongere zelf, de opvoedingsverantwoordelijken of de opvoedingsomgeving.

Hier nemen we systematisch een aantal zaken die in Vlaanderen en internationaal worden uitgewerkt en ook ondersteunend zijn naar de praktijkontwikkeling in Vlaanderen, dit in een samenspel tussen wetenschap - praktijk - ervaring.  

Meer weten? Neem een kijkje bij de uitgebreide informatie

Het decreet jeugddelinquentierecht kiest er uitdrukkelijk voor om een heldere, snelle en constructieve reactie te geven op jongeren die een delict plegen. De nadruk in dit decreet ligt op ambulante maatregelen.

De module delictgerichte contextbegeleiding betrekt de ouders of opvoedingsverantwoordelijken en de context van de minderjarige actief. Als de module alleenstaand opgelegd wordt, krijgt de minderjarige ambulante of mobiele begeleiding en wordt hij niet uit zijn thuis-of opvoedingscontext gehaald. Wordt de module gecombineerd met een plaatsing in een gemeenschapsinstelling, dan is het een onderdeel van een gedeeld traject.

Op 6 mei 2019 was er een oproep tot kandidaatstelling voor de realisatie van een nieuw aanbod delictgerichte contextbegeleiding. Hierdoor hebben verschillende organisaties vanaf 1 september 2019 een aanbod. Het gaat in totaal om 50 nieuwe plaatsen (naast ombouw van contextbegeleiding kortdurend intensief), voor zowel jongens als voor meisjes. Een overzicht:

Werken in gedeelde trajecten sluit zowel aan bij de visie van het decreet jeugddelinquentierecht als bij de uitwerking van concrete maatregelen.

In 2020 werd het draaiboek gedeelde trajecten geactualiseerd na een brede samenwerking van alle betrokken actoren bij het realiseren van gedeelde trajecten tussen gemeenschapsinstelling en private voorzieningen binnen Opgroeien.

• Presentatie ‘generiek draaiboek gedeeld forensisch traject’
• Presentatie ‘implementatie decreet Jeugddelinquentierecht: perspectief van gedeelde trajecten’
• Workshop evaluatie gedeelde trajecten
• Workshop over theorie en praktijk, top-down en bottom-up, de link tussen het beleidskader en VTO

Op 13 mei 2019 is de oproep uitgestuurd tot kandidaatstelling voor de realisatie van een aanbod beveiligend verblijf. Meer informatie is te lezen in de rondzendbrief beveiligend verblijf.