Rechten voor de ouder

Ook als ouder van een kind of jongere in de jeugdhulp heb je bepaalde rechten. Het Internationaal Kinderrechtenverdrag erkent onder meer een recht op opvoedingsondersteuning voor ouders. Zij zijn de hoofdverantwoordelijken voor de opvoeding van hun kinderen en de overheid moet hen daarin ondersteunen.

Rechten in de jeugdhulp

Informatie en inspraak

Je hebt recht op begrijpelijke informatie. Je kan dus steeds uitleg vragen over:

  • de jeugdhulp die jouw kind krijgt;
  • de verschillende mogelijkheden die er zijn;
  • wat van jou wordt verwacht.

Je blijft betrokken bij alle stappen in de hulpverlening. Niet één iemand beslist over de hulpverlening en voert die uit, maar alle betrokkenen samen: jij, je kind, andere gezinsleden, de hulpverlener of consulent, de jeugdrechter en eventuele andere personen of diensten. Daarbij mag iedereen steeds zijn mening geven.

Instemmen en weigeren

Voor de meeste vormen van vrijwillige jeugdhulp is jouw toestemming nodig.

  • Is jouw kind 12 jaar of ouder? Dan is ook zijn akkoord vereist.
  • Is jouw kind jonger dan 12 jaar? Ook dan wordt geprobeerd zijn akkoord te krijgen, maar het is niet verplicht. Daarbij wordt bekeken in hoeverre jouw kind ‘bekwaam’ is, en dus zelf al kan inschatten wat goed is voor hem en beseft wat de gevolgen van zijn beslissingen kunnen zijn.

Zowel jij als je kind hebben het recht om te weigeren. Vindt de hulpverlener dat hulp toch noodzakelijk is? Dan kan hij de stap zetten naar een gemandateerde voorziening (ondersteuningscentra jeugdzorg en vertrouwenscentra kindermishandeling).

Privacy en persoonlijke levenssfeer

Een hulpverlener of consulent moet steeds rekening houden met jouw cultuur, socio-economische situatie en eventuele handicap. Ook moet hij jouw politieke, ideologische, godsdienstige … overtuigingen en seksuele geaardheid respecteren.

Klachtrecht

Heb je een klacht over de jeugdhulp, een hulpverlener of consulent? Dan kan je de teamverantwoordelijke van de consulent of de directie van de voorziening contacteren. Deze zoekt dan de best passende oplossing. Kan je ook daar niet terecht met je klacht of vraag? Dan is er Opgroeipunt, het meldpunt van Opgroeien.

Inzage

Als ouder heb je het recht om bepaalde gegevens in het jeugdhulpdossier van je kind in te kijken, vooral jouw eigen gegevens. Hierbij gaat het over dossiers bij:

Bepaalde informatie over jouw kind valt niet onder jouw inzagerecht als ouder. Je kan dus niet altijd alles inkijken. Dat geldt bijvoorbeeld voor stukken die deel uitmaken van het gerechtelijk onderzoek.

Bijstand

Bij het inzien van het dossier van je kind bij:

mag je steeds een vertrouwenspersoon meebrengen. Dat is iemand die je kent, die je steunt en die je vertrouwt. Meer informatie is te vinden bij het thema vertrouwenspersoon.

Sommige hulpverleners staan ook toe dat je een steunfiguur meebrengt bij gesprekken en overlegmomenten, maar dat is geen recht. De hulpverlener kan het dus weigeren.

Hulp is vertrouwelijk

De zaken die je vertelt, zijn vertrouwelijk. De consulent en hulpverlener gaan er omzichtig mee om. Ook andere gegevens over jou, jouw kind en jouw gezin die ter sprake komen, worden heel discreet behandeld. Consulenten en hulpverleners zijn namelijk gebonden door het beroepsgeheim.

Regelmatig opvolgen

Regelmatig heb je een gesprek met de hulpverlener of consulent van jouw kind over de geboden hulp. Bij die evaluatie kan ook jij steeds je mening geven.

Plichten in de jeugdhulp

Deelname

Het is belangrijk dat jij – net als je kind - goed meewerkt aan de hulpverlening. Anders kunnen de jeugdhulpverleners jouw kind niet echt helpen. Maar soms lukt het niet zo goed om mee te werken. Als jullie er samen niet meer uitkomen en de hulpverlener zich zorgen blijft maken over jouw kind, kan hij naar een gemandateerde voorziening (ondersteuningscentra jeugdzorg en vertrouwenscentra kindermishandeling) stappen.

Bijdrage in de onderhoudskosten

Als je kind geplaatst is, kan je als ouder verplicht worden een bijdrage te leveren in de kosten van die plaatsing. Zo gaat automatisch twee derde van het Groeipakket voor het geplaatste kind naar de Vlaamse overheid. Dat geld dient om een deel van de kosten van de plaatsing te betalen. Bij pleegzorg wordt de volledige gezinsbijslag aan het pleeggezin uitbetaald.

Meer info over rechten en plichten als ouder in de jeugdhulp

Ouderspunt vzw is een erkende cliëntenorganisatie voor ouders met ervaring in de jeugdhulp. Zij brengen noden, ervaringen en belangen van ouders onder de aandacht, gaan in gesprek met hulpverleners en geven advies aan beleidsmakers. 

Meer weten? Lees de folder of neem een kijkje op de website.